آیین نامه وزارت دادگستری راجع به ماده ۲۹۹ قانون امور حسبی

آیین نامه وزارت دادگستری راجع به ماده ۲۹۹ قانون امور حسبی

مصوب ۱۳۲۲,۰۰,۰۰

وزارت دادکستری [دادگستری] نظر بماده ۲۹۹ قانون امور حسبی مقرر میدارد.

۱ـ در موقعیکه از طرف ورثه یا موصی‌له یا وصی بر اموال درخواست شود ملکی که در دفتر املاک بنام مورث ثبت شده است بنام ورثه یا موصی‌له یا بعنوان وصیت ثبت گردد بترتیبی که در مواد بعد مذکور است رفتار خواهد شد.

۲ـ هرکاه [هرگاه] در ورقه انحصار وراثـت که به اداره ثبـت اسناد و املاک داده میشود عده ورثه و سهام هر یک از آنها معین شده و وصیتنامه نیز که مطابق قانون امور حسبی بتوان بآن ترتیب اثر داد به اداره ثبت تسلیم نشده و قبلاً هم وصیتی ثبت نشده باشد. حصه هر یک از ورثه از ملک بطریقی که در تصدیق انحصار وارثت معین شده یا بین ورثه مذکور در تصدیق انحصار وراثت توافق حاصل شده باشد ثبت میشود.

۳ـ اگر کسی بعنوان ادعای وراثت یا بعنوان اعتراض بر تصدیق انحصار وراثت در دادگاه اقامه دعوی کرده باشد باید قبل از آنکه ملک بنام ورثه ثبت شود تصدیقی از دادکاه [دادگاه] حاکی از اقامه دعوی گرفته به اداره ثبت تسلیم نماید. در این صورت ثبت ملک بنام ورثه تا معلوم شدن نتیجه نهائی ادعا توقیف خواهد شد.

۴ـ در موقعیگه [موقعیکه] دادستان بر طبق ماده ۳۶۷ قانون امور حسبی بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض میکند در صورتیکه در جزء ترکه ملک غیرمنقول ثبت شده باشد باید در همان موقع به اداره ثبت کتباً اطلاع دهد در این صورت ثبت ملک موقوف بمعلوم شدن نتیجه اعتراض خواهد شد.

۵ـ در صورتیکه نسبت بملک غیرمنقول ثبت شد وصیتی شده باشد که مورد اتفاق تمام ورثه و اشخاص ذینفع باشد مورد وصیت بنام موصی‌له یا مصرفیکه برای آن وصیت شده ثبت میشود و بقیه ملک (اکر [اگر] بقیه باشد) به نام ورثه ثبت میگردد.

۶ ـ هرگاه وصیت‌ نامه‌ای که بموجب قانون قابل ترتیب اثر است بین ورثه و اشخاص ذینفع مورد اختلاف واقع شود ثبت ملک نسبت به آنچه مورد گفتگو است موقوف برفع اختلاف در دادگاه بموجب حکم نهائی خواهد بود.

۷ـ اگر قسمتی از ملک مورد اختلاف واقع شده و قسمت دیگر مورد اختلاف نباشد و نتیجه گفتگو در مورد اختلاف تأثیری در این قسمت نداشته باشد ممکن است ملک نسبت بآنچه مورد اختلاف نیست ثبت و نسبت به آنچه مورد اختلاف است موقوف بحل اختلاف گردد.

۸ ـ هرگاه توافق و اختلاف ورثه نسبت بوصیت‌ نامه‌ای گه [که] بموجب قانون قابل ترتیب اثر است معلوم نباشد اداره ثبت بهزینه شخص ذینفع آگهی مینماید و در آگهی باید مفاد وصیت ‌نامه و اینگه [اینکه] از طرف کی و در چه تاریخ ابراز شده قید و تذکر داده شود چنانچه کسی اعتراضی نسبت بوصیتنامه دارد در ظرف سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراض خود را به اداره ثبتی که آگهی را منتشر نموده تسلیم نماید و در صورت انقضاء مدت مذکور و نرسیدن اعتراض ملک مورد وصیت بنام موصی‌له یا مصرفیکه برای آن وصیت شده است در دفتر املاک ثبت خواهد شد.
آگهی مذکور سه مرتبه هر ماه یکمرتبه در روزنامه کثیرالانتشار محل منتشر شده و در صورت نبودن روزنامه در محل در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار تهران منتشر خواهد گردید.

۹ـ در مورد متوفای بلاوارث اگر در ظرف ده سال مقرر در قانون امور حسبی وصیت نامه‌ای ابراز شود که قابل ترتیب اثر بوده و برای تحریر ترکه آگهی نشده باشد مفاد وصیت نامه بترتیب مذکور در ماده فوق و با قید اینکه متوفی بلاوارث معرفی شده است آگهی میگردد و در صورتیکه در مدت سه ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی اعتراضی نرسیده مورد وصیت بنام موصی‌‌له یا مصرفیکه برای آن وصیت شده است ثبت و باقی ملک پس از ده سال اگر وارثی پیدا نشد بنام دولت ثبت خواهد شد.

۱۰ـ اگر از طرف ورثه با اشخاص دیگر ذینفع وصیت ‌نامه‌ای ابراز شود که موصی از وصیت اول خود رجوع کرده و آن وصیتنامه مورد تصدیق تمام ورثه و اشخاص ذینفع واقع شود ملک مطابق وصیتنامه ثانی ثبت خواهد شد و اگر مورد اختلاف واقع شود یا توافق و اختلاف ورثه معلوم نباشد در صورتیکه وصیتنامه مطابق قانون قابل ترتیب اثر باشد بر طبق ماده ۶ و۷ و ۸ عمل خواهد شد.

۱۱ـ در صورتیکه در دادکاه [دادگاه] بخش در موعد مقرر در ماده ۲۹۴ قانون امور حسبی وصیتنامه ابراز شد که قابل ترتیب اثر باشد دادگاه در تصدیق انحصار وراثت مفاد وصیت نامه و اینکه در موقع ابراز شده و قابل ترتیب اثر است درج خواهد کرد و اکر [اگر] تصدیق انحصار وراثت صادر شده و این مطلب بجهتی در آن درج نشده باشد اشخاص ذینفع باید تصدیقی مبنی بر ابراز وصیتنامه در موعد مقرر و قابل ترتیب اثر بودن آن از دادگاه گرفته بضمیمه سواد وصیتنامه به اداره ثبت اسناد تسلیم نمایند.

۱۲ـ اگر ترکه متوفی بوسیله دادگاه تقسیم شده و حکم نهائی دادگاه در اینخصوص به اداره ثبت داده شود و یا اینکه ورثه موصی‌له و وصی (در صورتیکه وصیتی شده باشد) ترکه را تقسیم کرده باشند ملک مطابق تقسیمی که شده است ثبت میشود و در صورت اخیر اگر اختلافی مابین ورثه و موصی‌له یا وصی در تقسیم باشد ثبت ملک موقوف برفع اختلاف در دادگاه خواهد بود.

۱۳ـ در صورتیکه وصیت بطور کلی باشد «مثل ثلث اموال» ورثه میتوانند ملک معین را ثلث قرارداده و باقی املاک را بنام خود ثبت کنند یا ثلث را از اموال دیگر معین کرده و تمام ملک ثبت شده را بنام خود ثبت کنند مگر اینکه در وصیتنامه ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

۱۴ـ پس از ثبت ملک در دفتر املاک بنام ورثه یا موصی‌له ادعای وصیت یا هر ادعای دیگریکه مخالف با ثبت ملک باشد مسموع نخواهد شد و هیچ وصیتنامه اعم از رسمی و سری و غیر اینها پذیرفته نخواهد شد.

وزیر دادگستری- علی اصغر حکمت