اختیارات هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام
پایگاه خبری اختبار- مطابق اصل (۱۱۰) قانون اساسی، یکی از صلاحیت‌های مقام رهبری تعیین سیاستهای کلی نظام (بند ۱) و نظارت بر حسن اجرای این سیاستها (بند ۲) است. به موجب ذیل اصل(۱۱۰) قانون اساسی، «رهبر می‌تواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند».
مقام رهبری نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام را طی نامه مورخ ۱۷/۱/۱۳۷۷ به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار کرده‌اند. همچنین ایشان به‌موجب جزء «۱-۴» پیوست حکم دوره هشتم مجمع تشخیص مصلحت نظام (ابلاغی ۳۰/۵/۱۳۹۶)، ابلاغ نمودند که «وظایف صحن مجمع در امر نظارت به جمع برگزیده‌ای از اعضای مجمع انتقال یابد و انتخاب این جمع برعهده اعضای مجمع است.»
بر اساس تفویض صورت گرفته، وظیفه نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام توسط «هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام» انجام می‌شود که در این هیات، رئیس و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، ریاست و دبیری هیئت عالی را بر عهده دارند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۳۰ دی ۱۳۹۶، با رای اعضا، «هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام» به منظور نظارت بر حُسن اجرای سیاستهای کلی نظام، ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب تشکیل و اعضای آن به قرار زیر انتخاب شدند:
اعضای هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام
۱. آیت‌الله سیّدمحمود هاشمی‌شاهرودی
۲. محسن رضائی
۳. حجت‌الاسلام و المسلمین سیّدابراهیم رئیسی
۴. آیت‌الله قربانعلی درّی‌نجف‌آبادی
۵. حجت‌الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم
۶. حجت‌الاسلام و المسلمین مجید انصاری
۷. مرتضی نبوی
۸. محمدجواد ایروانی
۹. حسین مظفر
۱۰. احمد وحیدی
۱۱. مصطفی میرسلیم
۱۲. علی آقامحمدی
۱۳. احمد توکلی
۱۴.محمدرضا باهنر
۱۵. داوود دانش‌جعفری
پیش از این نظارت بر اجرای سیاست های کلی نظام از سوی رهبری به کمیسیون نظارت تفویض شده بود که این کمیسیون نظرات خود را به صحن مجمع آورده و نهایی می شد اما در حال حاضر این نظارت به دست ۱۵ نفر از منتخبین از اعضای مجمع انجام می گیرد که این ۱۵ نفر بررسی های لازم را انجام داده و اعلام نظر می کنند.
سازوکار نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام نیز در «مقررات نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام» تعیین شده است. این مقررات اولین بار در سال ۱۳۸۴ و سپس در سال ۱۳۹۴ به تصویب مقام رهبری رسیده است. مطابق ماده (۷) این مقررات، مجلس موظف است در طول مراحل تصویب یک مصوبه، مواردی را که از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان «مغایرت» و «عدم انطباق» مصوبه با سیاستهای کلی نظام اعلام می‌گردد، اصلاح نماید و «نهایتاً اگر در مصوبه نهائی مجلس مغایرت و عدم انطباق باقی ماند، شورای نگهبان مطابق اختیارات و وظایف خویش بر اساس نظر مجمع تشخیص مصلحت اعمال نظر می‌‌کند.»
با توجه به مستندات فوق، وظیفه نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام و نظارت بر انطباق و عدم مغایرت مصوبات مجلس با آنها، به استناد بند ۲ و ذیل اصل ۱۱۰ قانون اساسی توسط مقام رهبری به «هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام» تفویض شده و ترتیب اعمال نظر هیات عالی نظارت نیز بر اساس حکم رهبری و «مقررات نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام» تعیین شده است.ف
اصل ۱۱۰ قانون اساسی
اصل یکصد و دهم:
وظایف و اختیارات رهبر:
۱ – تعیین سیاستها کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام.
۲ – نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام.
۳ – فرمان همه پرسی.
۴ – فرماندهی کل نیروهای مسلح.
۵ – اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروها.
۶ – نصب و عزل و قبول استعفای :
- الف – فقهای شورای نگهبان.
- ب – عالیترین مقام قوه قضائیه.
- ج – رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
- د – رئیس ستاد مشترک.
- هـ – فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
- و – فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی.
۷ – حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه.
۸ – حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام.
۹ – امضا حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم. صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون می آید، باید قبل از انتخابات به تایید شورای نگهبان و در دوره اول به تایید رهبری برسد.
۱۰ – عزل رئیس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رای مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم.
۱۱ – عفو یا تخفیف مجازات محکومین در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه.رهبر می تواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند.
