بخشنامه بانک مرکزی در خصوص نحوه مسدودی مبالغ چک برگشتی
بخشنامه شماره 02/62078 مورخ 1402/03/21
نحوه مسدودی مبالغ چک برگشتی
جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی، غیردولتی، شرکت دولتی پستبانک، موسسات اعتباری غیربانکی و بانک مشترک ایران ـ ونزوئلا ارسال می شود
با سلام؛
احتراماً، پیرو بخشنامه شماره ۳۳۱۴۲۹/۹۹ مورخ ۱۶/۱۰/۱۳۹۹ موضوع ابلاغ دستورالعمل اجرایی ماده (۶) اصلاح قانون اصلاح قانون صدور چک و همچنین مفاد بخش دوم بخشنامه شماره ۳۷۷۵۸/۰۰ مورخ ۱۱/۲/۱۴۰۰ موضوع ابلاغ ترتیبات مسدودی حسابهای صادرکنندگان چک برگشت، بدینوسیله به استحضار میرساند؛
حسب بررسی های صورت گرفته و نیز گزارشات نظارت واصله، در حال حاضر بانکها در اجرای تکلیف قانون ناظر بر انسداد وجوه صادرکننده چک برگشت در کل شبکه بانک کشور به میزان کسری وجه چک، پس از انسداد وجه حساب جاری صادرکننده چک و بدون لحاظ مبلغ مسدودی مذکور، صادرکننده چک را ناگزیر به تأمین کل مبلغ چک مینمایند.
شایان ذکر است این رویه مغایر با مفاد قانون صدور چک بوده و باعث ایجاد مشکلات برای اشخاص در تأمین مبلغ چک شده است. در همین خصوص، وفق اعلام نظر اخیر معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی و با لحاظ وحدت ملاک عبارت «…صادرکننده موجبات پرداخت چک را در بانک محال علیه فراهم نماید» در ماده (۹) قانون صدور چک، در صورت مسدودسازی بخش از مبلغ چک در حساب جیاری صادرکننده چک، شخص اخیر باید این امکان را داشته باشد تا با واریز مابه التفاوت مبلغ چک و مبلغ مسدود شده در حساب جاری خود (از جمله از محل وجوه قابل برداشت سایر حسابهای خود نزد شبکه بانک)، نسبت به تکمیل وجه چک اقدام نموده و بدین طریق زمینه رفع سوءاثر چک را فراهم نماید.
از منظر اجرای نیز متعاقب مسدودسازی بخش از مبلغ چک در حساب جاری صادرکننده چک برگشت (به عنوان مانده موجودی حساب) توسط سامانه محچک، صادرکننده چک میتوانید نسیبت به واریز مابه التفاوت وجه چک و وجه مسدود شده توسط سامانه محچک به حساب جاری خود اقدام نموده تا سپس بانک عهده چک، کل مبلغ را در حساب جاری وی در اجرای بند «الف» ذیل تبصره ۳ ماده (۵) مکرر قانون صدور چک حداکثر به مدت یک سال تا زمان مراجعه دارنده چک (با اطلاع رسانی مقتضی به ذینفع چک) مسدود نماید.
بدین ترتیب، با مسدودسازی کل مبلغ وجه چک در حساب جاری وی، امکان رفع سوءاثر چک میسر میگردد.
در ادامه، مراتب رفع سوءاثر چک از سوی بانک عهده به سامانه مربوط در بانک مرکزی اعلام میگردد و در نهایت اقدام لازم در سامانه محچک مبنی بر رفع انسداد وجوه مسدود شده اولیه صورت می پذیرد.
با عنایت به مراتب پیشگفته، خواهشمند است دستور فرمایند، ضمن اعمال موارد فوقالذکر در سامانه های اطلاعات و نرم افزاری مربوط در آن بانک، مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد شماره ۱۴۹۱۵۳/۹۶ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۶ به تمام واحدهای ذیربط آن بانک ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.
متاسفانه هیچ بانکی دستورالعمل های بانک مرکزی را رعایت نمیکند و این باعث ایجاد نارضایتی بین آحاد جامعه و ظلم به نظام است