آیین‌نامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی
مصوب 1375/09/21 با اصلاحات و الحاقات بعدی
آیین‌نامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی
مصوب ۱۳۷۵/۰۹/۲۱
با اصلاحات و الحاقات بعدی
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۵/۹/۲۱ بنا به پیشنهاد شماره ۴۰۰۷ مورخ ۱۳۷۵/۴/۳۱ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد ماده (۱۰) قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی ـ مصوب ۱۳۷۴ ـ آیین نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ ـ ورود شیر خشک (شیر مصنوعی) و غذاهای کمکی شیرخوار منحصراً توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که ضوابط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را رعایت می‌کنند مجاز است.
ماده ۲ ـ کلیه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی مکلف به اجرای ضوابط تعیین شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، موضوع تبصره‌های (۱) و (۲) ماده (۱) و ماده (۲) قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی ـ که از این پس قانون نامیده می‌شود ـ هستند.
ماده ۳ ـ اعطای چهارمین ماه مرخصی زایمان منوط به گواهی پزشک متخصص اطفال یا پزشک مرکز بهداشتی ـ درمانی (شهری و روستایی) همراه با شناسنامه شیرخوار (برای احراز عدم استفاده از شیر خشک) است، مگر اینکه مطابق مقررات دیگر برای آن‌ها مرخصی زایمان بیشتری پیش‌بینی شده باشد.
تبصره (الحاقی ۱۳۸۱/۰۶/۲۴) ـ بانوانی که در طول دوران بارداری با تأیید پزشک معالج از مرخصی استعلاجی استفاده می‌کنند، از چهارماه مرخصی زایمان بهره‌مند خواهند بود و مدت مرخصی استعلاجی از مرخصی زایمان آنان کسر نخواهد شد.
ماده ۴ ـ استفاده از مرخصی ساعتی تا سن (۲۰) ماهگی کودک، منوط به ارایه گواهی مرکز بهداشتی ـ درمانی مبنی بر تغذیه شیرخوار توسط مادر است .
تبصره ـ بانوان مشمول قانون کار تابع ضوابط مربوط به خود هستند.
ماده ۵ (اصلاحی ۱۳۸۳/۱۰/۰۹) ـ مادران مشمول این آیین‌نامه پس از پایان مرخصی زایمان و در دوران شیردهی باید در کار قبلی خود اشتغال یابند. در دوران یادشده نقل و انتقال آن‌ها ممنوع است مگر اینکه خود، متقاضی تغییر شغل یا نقل و انتقال باشند.
ماده ۶ (اصلاحی ۱۳۸۳/۱۰/۰۹) ـ مادران مشمول این آیین‌نامه می‌توانند طی ساعات مقرر کار روزانه حداکثر از یک ساعت مرخصی ساعتی استفاده کنند. مادران یادشده می‌توانند برحسب نیاز کودک، مرخصی یاد شده را حداکثر در سه نوبت استفاده کنند. مدت مرخصی ساعتی برای مادران دارای فرزند دوقلو و بالاتر به میزان دوساعت می‌باشد.
تبصره ۱ ـ وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و مؤسساتی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر نام است موظفند متناسب با تعداد مادرانی که فرزند خود را شیر می‌دهند، نسبت به ایجاد محل مناسب اقدام کنند.
تبصره ۲ ـ ضوابط مربوط به ایجاد شیرخوارگاه و مهدکودک در کارگاه‌های مشمول قانون کار، براساس ماده (۷۸) قانون کار و آیین نامه اجرایی شیرخوارگاه‌ها و مهدکودک‌هاست .
ماده ۷ ـ وظایف و اختیارات «کمیته سیاست‌گزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر» به شرح زیر است:
- ۱ ـ تداوم سیاست ترویج تغذیه با شیر مادر.
- ۲ ـ تعیین چگونگی برآورد نیاز و نظارت بر ورود، عرضه و فروش شیر خشک و غذاهای کمکی شیرخوار و ابلاغ آن به مراجع ذی ربط.
- ۳ ـ تعیین چگونگی نظارت بر توزیع صحیح شیر خشک در سیستم شبکه‌های بهداشتی، درمانی کشور و ابلاغ آن به مراجع ذی ربط.
- ۴ ـ نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های آموزشی، تبلیغاتی و تحقیقاتی .
- ۵ ـ بررسی تخلفات و ابلاغ آن به مراجع ذی ربط.
- ۶ ـ تعیین چگونگی استفاده از تحقیقات به عمل آمده در زمینه شیر مادر و تغذیه کمکی .
- ۷ ـ نظارت بر فعالیتهای کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی.
تبصره ۱ ـ کمیته موضوع این ماده می‌تواند برای انجام هرچه بهتر وظایف خود گروه‌های اجرایی ایجاد کند.
تبصره ۲ ـ دستورالعمل چگونگی تشکیل جلسات و اداره آن، توسط کمیته مزبور تنظیم شده و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌رسد.
ماده ۸ ـ تصمیم‌های کمیته سیاست‌گزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر، پس از تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لازم‌الاجراست .
ماده ۹ ـ معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رییس کمیته سیاست‌گزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر بوده و موظف است جلسات را به طور منظم تشکیل دهد.
ماده ۱۰ ـ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند نسبت به تشکیل «کمیته‌های ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی» در استان‌هایی که مقتضی بداند اقدام کند:
- ۱ ـ معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی استان .
- ۲ ـ معاون دارو و درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی استان .
- ۳ ـ رییس نظام پزشکی مرکز استان .
- ۴ ـ دو نفر از اعضای کمیته استانی ترویج تغذیه با شیر مادر.
- ۵ ـ یک نفر پزشک متخصص زنان و زایمان .
- ۶ ـ یک نفر متخصص یا کارشناس علوم تغذیه .
- ۷ ـ یک نفر ماما.
- ۸ ـ یک نفر پرستار.
افراد موضوع این ماده با حکم رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی استان منصوب می‌شوند. خدمات کمیته‌های استانی افتخاری است .
ماده ۱۱ ـ وظایف و اختیارات کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی به شرح زیر است:
- ۱ ـ نظارت بر چگونگی برآورد نیاز استان به شیر مصنوعی و توزیع صحیح آن .
- ۲ ـ نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های آموزشی، تبلیغاتی، انتشاراتی و تحقیقاتی
- ۳ ـ ارایه گزارش اقدامهای انجام شده به کمیته سیاست‌گزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.
- ۴ ـ انجام امور محول شده از سوی کمیته سیاست‌گزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.
ماده ۱۲ ـ معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی استان، رییس کمیته ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی استان بوده و موظف است جلسات را به طور منظم تشکیل دهد.
ماده ۱۳ ـ تصمیم‌های کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی، پس از تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در استان مربوط قابل اجراست .
ماده ۱۴ ـ دانشگاه‌های علوم پزشکی و اعضای کمیته‌های موضوع قانون بر حسن اجرای قانون و این آیین‌نامه در مؤسسات تولیدکننده و توزیع‌کننده نظارت کامل داشته و درصورت مشاهده تخلفات موضوع قانون، مراتب را در کمیته‌های استانی مطرح و در صورت تأیید، موضوع را به مراجع ذی‌صلاح برای تعقیب متخلفان اعلام می‌کنند.
معاون اول رییس جمهور ـ حسن حبیبی
